ازدواج فامیلی
ازدواج فامیلی اصطلاحی است که برای ازدواج با خویشان و افرادی که یک جد مشترک دارند به کار می رود. اغلب افراد ترجیح می دهند شناخت کاملی نسبت به همسر و خانواده او داشته باشند. این دلیل ازدواج فامیلی را در نظر افراد پررنگ تر می کند اما ازدواج فامیلی علاوه بر معایب خانوادگی، احتمال ایجاد مشکلات ژنتیکی برای تولید مثل به وجود می آورد. عموما مشکلات ژنتیکی و عارضه های سلامتی برای فرزندان ازدواج فامیلی نسبت به فرزندان ازدواج غیرفامیلی بیشتر پیش می آید. بنابراین پیش از ازدواج مشاوره ژنتیک بسیار توصیه می گردد.
دلیل مشکلات ژنتیکی در فرزندان ازدواج فامیلی
مشاوره ژنتیک برای هر ازدواجی حائز اهمیت است اما در ازدواج فامیلی که عارضه های سلامتی و ژنتیکی شایع تر است، بیشتر توصیه می شود. دلیل این مشکلات این است که والدین یک یا ممکن است چند جد مشترک داشته باشند و احتمال اینکه مواد وراثتی یکسانی با خود حمل کنند بیشتر است. و این اتفاق احتمال به وجود آمدن عارضه سلامتی را افزایش می دهد. براساس آمارهای منتشر شده در سراسر جهان علت درصد بالایی از مرگ و میر نوزادان اختلالات ژنتیک است. آمار بروز این اختلالات در فرزندان ازدواج فامیلی 2 برابر ازدواج غیرفامیلی است. حتی ممکن است فرزندان اول خانواده در سلامت کامل جسمی باشند اما این اختلال در فرزند بعدی پیش بیاید لذا پیش از ازدواج و گذاشتن قول و قرار بین خانواده ها مشاوره ژنتیک و انجام آزمایش حتما و اکیدا توصیه می گردد.
البته احتمال بروز این اختلالات در افراد با نسبت دور یا به اصطلاح فامیل درجه پنجم به بعد مانند ازدواج غیرفامیلی است. اما انجام مشاوره ژنتیک برای چه ازدواج فامیلی چه غیرفامیلی از اهمیت بالایی برخوردار است.
مزایا و معایب ازدواج فامیلی
در ازدواج های فامیلی ارزش های خانواده ها به هم نزدیک تر است و به دلیل آشنایی و درک بیشتر نسبت به همسر و خانواده همسر جدایی و طلاق کمتری گزارش شده است. همچنین معمولا هنگام پیش آمد اختلاف بین زوجین خانواده ها و بزرگترهای فامیل با میانجیگری و واسطه شدن مشکل را حل و فصل می کنند. اما علاوه بر این مزایا معایبی هم دامن گیر این ازدواج ها می باشد. یکی از معایبی که می توان به آن اشاره کرد نزدیکی زیاد بین خانواده ها است. تصور کنید یک اختلاف جزئی و کوچک میان زوجین پیش بیاید و این اتفاق دهن به دهن بچرخد و تمام اقوام از آن باخبر شوند. حال ممکن است دخالت خانواده در اختلافات پیش بیاید و خانواده ها با جانب داری از فرزند خود به این اختلافات دامن بزنند و حتی ممکن است کدورت هایی میان خانواده های زوجین که نسبت نزدیکی با هم دارند پیش بیاید. این موضوع عدم وجود مرزهای روشن میان زوجین و خانواده ممکن است آسیب های جدی به بنیان خانواده وارد کند.
پیش تر به وجود شناخت از همسر و خانواده اشاره کردیم اما گاهی ممکن است این شناخت جزئی از فرد باعث شود خانواده ها به همان بسنده کنند و از تحقیقات بیشتر بپرهیزند و بی گدار به آب بزنند که این نیز می تواند تبعات و مشکلاتی را در ازدواج به وجود بیاورد. همچنین طلاق و جدایی در ازدواج فامیلی سخت تر و پیچیده تر از ازدواج غیرفامیلی است. زیرا این جدایی فقط میان زوجین پیش نمی آید و میان خانواده ها هم جدایی می اندازد و حتی ممکن است فامیل از هم بپاشد.
ازدواج با فامیل دور
کارشناسان امروزه باور دارند که بیماری های جدید به یکباره تولید و اتفاق نمی افتند بلکه ریشه در بیماری های ژنتیکی که نسل به نسل منتقل می شود دارند. اغلب این ژن های بیماری نهفته هستند و در نسل های بعدی در قالب جهش ژنتیکی بروز پیدا می کنند. این امر زمانی پیش می آید که دو فرد ناقل بیماری با ازدواج فامیلی منجر به بروز آن شوند.
تصور غلطی که برای برخی از افراد وجود دارد این است که ازدواج با اقوام نسبت دور خطری ندارد اما اگر ژن بیماری در فامیلی وجود داشته باشد ممکن است در نسل های پنجم و ششم بروز پیدا کند.
ازدواج فامیلی در اسلام
ازدواج فامیلی در اسلام اگر به کسی ضرری نرساند ممنوع نشده است. اما چرا اسلام ازدواج با محارم را ممنوع کرده است؟ آیا این دلیلی بر نادرستی ازدواج با اقوام نزدیک می باشد؟ اسلام در احکام خود به طور مستقیم به ازدواج فامیلی اشاره نکرده است. اما دین با هر امری که موجب آسیب رساندن به خود و دیگری شود مخالف است. اسلام انسان را به تفکر و تعقل فرا می خواند. اسلام همواره بر ازدواجی که موجب آرامش روحی افراد شود تاکید کرده لذا بهتر است بر معیارهای خود برای ازدواج موفق بیندیشیم.
اختلالات فرزندان حاصل ازدواج فامیلی
- معلولیت
معلولیت شایع ترین مشکل در فرزندان حاصل ازدواج فامیلی است. این معلولیت ممکن است با شدت و درجه مختلف رخ دهد. از معلولیت های شدید جسمی و ذهنی گرفته تا معلولیت جزئی در شنوایی! لذا این مورد از اصلی ترین دغدغه های افرادی است که ازدواج فامیلی می کنند.
- تالاسمی
تالاسمی یک بیماری خونی ارثی و ژنتیکی است که در آن هموگلوبین و سلول های خونی فرد بیمار کمتر از فرد عادی است. در نتیجه فرد دچار کم خونی می شود.
- پی کی یو و فاویسم
یکی دیگر از بیماری های ژنتیکی پی کی یو و فاویسم است. این بیماری به دلیل کمبود آنزیم در یکی از گلول های قرمز بروز پیدا می کند.
مشاوره ژنتیک چگونه است؟
به دلیل احتمال پیش آمد اختلالات ژنتیکی، کارشناسان مشاوره ژنتیک را لزوم ازدواج فامیلی می دانند. مهم ترین مسئله در این مشاوره، مسئله پزشکی است اما موارد دیگری نیز مطرح می باشد. وجود عارضه سلامتی و اختلالات ژنتیکی در فرزندان حاصل ازدواج فامیلی دو برابر دیگر ازدواج ها گزارش شده است و درصد بالایی از جامعه معلولین ذهنی و جسمی حاصل ازدواج فامیلی هستند لذا انجام آزمایشات و مشاوره ژنتیکی اکیدا توصیه می گردد.
اولین قدم در مشاوره ژنتیک، انجام آزمایش ژنتیک توسط زوجین است. این آزمایش با آزمایش خون فرق دارد و ربطی به آن ندارد. این آزمایش نقش مهمی در کاهش ایجاد معلولیت ایفا می کند. هدف از انجام این تست ها کاهش خطر انتقال بیماری ها و مشکلات پنهان ارثی از والدین به فرزند است. لذا زوجین باید پیش از ازدواج به مراکز و کلینیک های مشاوره مراجعه کنند.
آزمایش ژنتیک برای افراد زیر واجب است:
زوج هایی که هرگونه نسبت فامیلی با هم دارند.
زوجینی که یکی از آنان یا از اقوام درجه یک آنان دچار اختلال ژنتیکی هستند.
خانم هایی که سن زیر 18 یا بالای 35 دارند.
مردانی که بالای 40 سال دارند.
زوجینی که در مراکز حساس و پرخطر کار می کنند مثلا در معرض مواد شیمیایی هستند.
افرادی که در منطاق پرخطر زندگی می کنند.
هدف از این مقاله افزایش آگاهی و دانش شماست تا با انتخاب صحیح و گام های مطمئن به کیفیت زندگی خود بهبود بخشید. برای مشاوره بیشتر در رابطه با ازدواج فامیلی می توانید به مشاوران آنلاین سامانه روحیه مراجعه کنید.
