نحوه کارکرد مغز انسان چگونه است؟ به همراه معرفی اجزای سازنده مغز

همه چیز در مورد مغز انسان 

مغز انسان عضو مرکزی دستگاه عصبی است و یکی از پیچیده ترین و حساس ترین عضوها در اعضای بدن همه مهره داران است .مغز در انسان حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد کالری روزانه مصرف میکند.مغز انرژی مورد نیاز خود را از گلوکز خون دریافت و به سرعت این سوخت را مصرف میکند. حتی هنگامی که فرد در خواب است ،مغز بیشترین اکسیژن را مصرف میکند. در انسان مغز و نخاع به صورت مجموع بخش دستگاه عصبی مرکزی را تشکیل میدهند که وظیفه آن دریافت وضعیت بیرونی و درونی است .

اجزای سازنده مغز 

مغز انسان از سه بخش اصلی ساقه مغز ،مخ و مخچه تشکیل شده است.

ساقه مغز :این قسمت از مغز در ابتدای ناحیه مغز میانی است و به مخچه متصل شده و از آن خارج میشود.ساقه مغز به زیر نخاع ادامه پیدا میکند و توسط ستون مهره ها محافظت میشود.

مخ:بزرگترین قسمت مغز انسان مخ است و دارای دو قسمت و دو نیمکره چپ و راست است که با یک شکاف عمیق از یکدیگر جدا میشود.قشر مخ یک لایه خارجی ماده خاکستری است که هسته ماده سفیده آن را پوشانده است .

مخچه :مخچه توسط ساقه مغز به نخاع وصل میشود.ساقه مغز از مغز میانی و بصل النخاع تشکیل شده است.مخچه توسط یک جفت ساقه مخچه ای به ساقه مغز متصل میشود.درون مخچه سیستم بطنی متشکل از چهار بطن به هم پیوسته قرار دارند که مایع مغزی نخاعی در آن‌ها تولید می‌شود و به جریان درمی‌آید.

کار مغز چیست؟

مغز ،بیشتر فعالیت های بدن را کنترل میکند.به طور کلی این ارگان ،اطلاعاتی را از اندام های حسی دریافت و سپس پردازش ،یکپارچه سازی و هماهنگ میکند و در نهایت و سپس پردازش ،یکپارچه سازی و هماهنگ میکند و در نهایت در مورد دستور العمل های ارسال شده به بقیه بدن تصمیم می گیرد. مغز درون ساختمان جمجمه انسان قرار میگیرد و توسط آن محافظت میشود.

کارکرد مغز انسان چگونه است؟

مغز انسان ، مرکز فرمان دستگاه عصبی انسان است .مغز پیام های ورودی را از اندام های حسی بدن دریافت میکند و پیام های خروجی را به عضلات می رسد .ساختار اصلی مغز انسان مشابه مغز پستانداران است ،اما نسبت مغز به اندازه کل بدن در انسان بزرگتر از همه پستانداران است. 

اعصاب مغز 

مغز دارای ۱۲ جفت اعصاب مغزی است که به طور مستقیم از مغز و ساقه مغزی منشا میگیرند نام این اعصاب ها عبارتند از :

• عصب بویایی

این عصب فاقد هسته است .مسیر انتقال اطلاعات بویایی به قشر مغز یک طرفه است و از تالاموس عبور نمی کند. این عصب در واقع جزئی از دستگاه بویایی است.

• عصب بینایی 

فیبر های این عصب از لایه سلول های گانگلیون در شبکیه منشا می گیرند .حدود یک میلیون اکسون عصب بینایی را می سازند.حدود ۹۰٪ از فیبر های عصب بینایی به نام تالاموس وارد میشوند و بقیه به کالیکولوس فوقانی و مغز میانی می روند.

• عصب حرکتی چشمی

این عصب شامل اعصاب مغزی از نوع حرکتی است و به بسیاری از عضلات چشم عصب‌دهی می‌کند و عملکردهایی همچون تنگ شدن مردمک چشم، بالا رفتن پلک فوقانی، حرکات کره چشم به بالا و پایین را بر عهده دارد.

• عصب قرقره ای 

عضله ای مایل و فوقانی مربوط به چشم را عصب رسانی میکند و وظیفه آن چرخش کره چشم به سمت پایین و داخل است .

• عصب سه قلو 

پوست صورت، دندان‌ها، گونه، چانه، غشاهای مخاطی دهان و بینی، حس درد زبان و قسمت پیشانی توسط عصب سه قلو عصب‌دهی می‌شوند.

• عصب اشتقاقی 

دارای یک هسته به نام ابدو سنس یا اشتقاقی در ناحیه پل مغزی است که عضله رکتوس خارجی از طریق این عصب و عملکرد آن باعث حرکت کره چشم به خارج میشود.

• عصب چهره ای 

این عصب از زیر شاخه‌های حسی و حرکتی است و ۴ هسته دارد. آکسون‌های هسته حرکتی آن در ناحیه پل مغزی قرار دارند و به عضلات صورت مانند دهان،بینی، پلک‌ها، ابروها و حرکت پوست سر و برخی از عضلات گردن با این عصب کنترل می‌شوند. حس دو سوم پیشینِ زبان توسط هسته حسی عصب چهره‌ای تأمین می‌گردد.

• عصب دهلیزی حلزونی 

این عصب از دو عصب شنوایی یا حلزونی و عصب دهلیزی  که در قشر مغز قرار دارد تشکیل شده است.

• عصب زیر زبانی 

فقط عملکرد حرکتی دارد و عضلات داخلی و خارجی زبان را عصب رسانی میکند. عصب بویایی بینایی هسته ندارند،در حالی که که بقیه اعصاب مغزی دارای یک یا چند هسته عصبی هستند.

• عصب واگ

 فیبرهای حسی و حرکتی دارد و ۷۵٪ فیبرهای پاراسمپاتیک، از این عصب منشأ می‌گیرند. هسته‌های عصب واگ در پیاز نخاع قراردارند.هسته آمبیگوس،هسته راه منزوی ،هسته خلفی واگ در پیاز نخاع قرار دارند.

• عصب فرعی 

فقط شامل فیبرهای حرکتی و شامل دو قسمت است .این دو قسمت عصب فرعی جمجمعه ای ،عصب فرعی نخاعی است.

• عصب زبانی حلقی 

 دارای هسته‌هایی با عملکرد حسی و حرکتی است. بخش حسی این عصب یک سوم پشتی زبان، مخاط حلق، شیپور استاش، لوزه‌ها وپرده صماخ را عصب‌دهی می‌کند. فیبرهای حرکتی از این عصب به نواحی کام نرم و گلو فرستاده می‌شوند.

بیماری های روانی و جسمی مغز 

بیماری ها و اختلالاتی که ممکن است مغز را به صورت مستقیم درگیر کنند عبارتند از :

• سرطان 

انواع تومور های بدخیم و خوش خیم که به طور معمول در نتیجه متاساز سلول های سرطانی و ازنقاط دیگر در بدن منشا میگیرند.

• زوال عقل :از جمله آلزایمر 
• بیماری های روانی 

از جمله اسکیزوفرنی یا پارانویا ،اضطراب ،افسردگی ،خودشیفتگی ،بدبینی از جمله بیماری های روانی هستند که با اختلالات عملکردی مغز مرتبط هستند. 

• اختلالات دژنراتیو :مانند، پارکینسون ،AlS
• اختلالات دمیلیزان :در این اختلالات مولتیپل اسکلروزیس،سلول های عصبی میلین خود را از دست می دهند.

قدرت مغز انسان 

در بحث قدرت ذهن انسان اخیرا ثابت شده است که نه نیمکره چپ مغز آکادمیک و تحلیلی است و نه نیمکره سمت راست مغز صرفا خلاق،مبتکر و احساسی است.براساس تحقیقات زیادی که در این زمینه انجام شده است ،اکنون می دانیم که هردو نیمکره مغز باید با همهمکاری داشته باشند تا مغز بتواند قدرت خود را نشان دهد .قدرت هردو نیمکره زمانی فعال میشود که  فرایند تحلیل و خلاقیت را به صورت موفقیت آمیزی انجام دهند.

باور های غلط راجب مغز انسان

باور های نادرست زیادی در بین جوامع مختلف راجب مغز انسان وجود دارد .پیچیدگی مغز باعث شده تا باور ها و افسانه های زیادی در مورد این عضو بدن بر سرزبان ها باشد.برخی از این باور ها به شرح زیر هستند:

• شما فقط ده درصد از مغز خود را استفاده میکنید.

این مسئله نادرست است ،شما بیشتر از ده درصد از مغز خود‌را استفاده میکنید.حتی برای انجام کارهایی ساده همچون صحبت کردن از بیش ده درصد مغز استفاده میکنیم.

• در خواب مغز میتوانید زبان های دیگری را یادبگیرد.

موثر بودن روش یادگیری زبان در خواب از زمان آزمایش چارلز سیمون و ویلیام امونزبسیار مورد بحث قرار گرفته است ،اما هیچ شواهدی برای امکان یادگیری زبان در خواب به دست نیامده است.

• آسیب مغزی دائمی است .

بیشتر اوقات به ما میگویند که آسیب های مغزی دائمی هستند .اما نکته جالب توجه راجب مغز انسان این است که مغز در شرایط خاصی میتواندحتی پس از صدمه دیدن خودش را ترمیم کند.البته باید توجه به شدت آسیب دیدگی و محل آن نیز داشت.

• چپ مغز هستید یا راست مغز

تحقیقاتی راجب چپ مغز بودن یا راست مغز بودن صورت گرفته است و هیچ شواهد واضحی مبنی براینکه شرکت کنندگان به شدت راست مغز یا چپ مغز باشند مشاهده نشده است.ما انسان ها عادت داریم همه چیز را دسته بندی کنیم تا بتوانیم ناشناخته ها را منظم کنیم.تمایل به دسته بندی باعث ایجاد همچین باور غلطی در افراد شده است.

تاثیر استرس بر عملکرد مغز

استرس اساسا پاسخ ذهن به یک تهدید است.هنگامی که فرد استرس میگیرد هورمون استرس کورتیزول در بدن ایجاد میشود.پس از پایان تهدید مغز و بدن به حالت خود بازمیگردند اما هنگامی که افراد استرس مزمن و اضطراب دارند ،مرکز ترس مغزشان به طور مداوم فعال است.در نهایت باعث ایجاد مشکلاتی در خواب و همچنین مشکلاتی در هضم و سیستم ایمنی میشود.برخی از اثرات منفی استرس بر عملکرد مغز به شرح زیر است:

• استرس حافظه را مختل میکند .
• ساختار مغز را تغییر میدهد.
• استرس در مغز  ابتلا به بیماری های روانیدر افراد را افزایش  میشود.
• استرس سلول های مغزی را از بین میبرد.
• استرس باعث کوچک شدن مغز میشود.

البته استرس در کل مضر نیست و استرس کنترل شده میتواند عملکرد مغز را با تقویت ارتباط بین نورون ها در مغز بهبود ببخشد.استرس کنترل شده باعث بازدهی بهتر افراد میشود.به همین دلیل است که برخی افراد تمایل دارند در فشار بیشتر بهتر عمل کنند.اگر شما دچار استرس و اضطراب هستید میتوانید مقاله استرس و اضطراب را مطالعه کنید.

آیا عملکرد مغز به تغذیه افراد بستگی دارد؟

با استفاده از تغذیه سالم میتوان هوش را افزایش داد .تحقیقات نشان میدهد اگر در وعده نهار غذایی که میخورید هیچگونه مواد نگهدارنده و یا طعم دهنده مصنوعی وجود نداشته باشد تست IQ شما بیشتر از قبل میشود این تحقیق ثابت کرده است که عملکرد مغز انسان به شدت به تغذیه افراد بستگی دارد.برای کسب اطلاعات بیشتر راجب بیماری روانی افسردگی کلیک کنید.

آیا افسردگی بر عملکرد مغز تاثیر میگذارد؟

افسردگی اختلالی است که با تغییر مسیر های عصبی در مغز تغییرات عمده ای اعمال میکند.زمانی که افسردگی دارید،احساس خستگی و افسردگی میکنید که این خود یکی تاثیرات این بیماری روحی روانی بر مغز است.افسردگی بر سه قسمت مهم مغز تاثیر میگذارد .این سه قسمت شامل هیپوکامپ ،قشر پیش پیشانی مغز ،آمیگدال مغز  است .تاثیر افسردگی بر این سه قسمت باعث ایجاد مشکل حافظه در مغز میشود.

کتاب هایی در مورد مغز

مغز شگفت انگیز و پیچیده ترین عضو بدن است .همان عضو یک کیلوگرمی مرکز اصلی فرماندهی بدن ما است .در این قسمت به شما کتاب هایی را معرفی میکنیم که درباره مغز نوشته شده اند.برخی از این کتاب ها شامل :

• مغز ،داستان شما
• شناخت مغز
• پرورش مغز دایمز 
• زمینه های پرورش مغز 
• اینترنت با مغز ما چه میکند 
• مقدمه ای بر ذهن و مغز 

همچنین میتوانید برای خواندن بهترین کتاب های روانشناسی برای داشتن زندگی بهتر مقاله بهترین کتاب های روانشناسی در دنیا را مطالعه کنید.

محافظت از مغز انسان 

به طور کلی مغز دارای سه سیستم محافظتی است .این سیستم ها شامل منتژ ،مایع مغزی نخاعی و سد خونی مغزی است 

مخ ،ساقه مغز و مخچه توسط سه غشا به نام منتژ پوشانده شده اند.غشا ماده ای سخت است.

مایع مغزی نخاعی در بطن هایی از مغز تولید میشود و گردش می کند.این مایع شفاف و بدون رنگ است و به عنوان یک بالشتک حفاظت اولیه را برای مغز فراهم میکند. 

مایع برون سلولی مغز و جریان خون توسط سد خونی مغزی از یکدیگر جدا میشوند.این سد از مویرگ هایی تشکیل شده است که دارای منافذ نیست و اتصال بین سلولی در آنها نوعی اتصال محکم است .

علل پیری زودرس مغز 

برخی از افراد با وجود سن بالایی که دارند از قدرت حافظه و تمرکز بالایی برخورددارند و برخی به محض ورودبه دهه پنجم زندگی به مرور با مشکلات در تمرکز و حافظه مواجه میشوند .علاوه بر مسائل ژنتیکی ،برخورد داری از مغز سالم به ترک عادت های غلط مربوط است.برخی از علل پیری زودرس مغز به شرح زیر است :

• تغذیه غذایی پر چرب 
• استرس مداوم 
• کم خوابی 
• نشستن طولانی مدت 
• تنبل کردن مغز 
• مصرف دخانیات 
• مواد مخدر 
• الکل 
• اندک بودن رد های عصبی 
• زندگی در خیابان های شلوغ 

چه تعداد نورون در مغز وجود دارد ؟

در مغز انسان ،بیش از ۸۶ بیلیون نورون وجود دارد که تقریبا برابر با سایر سلول های آن است.فعالیت مغزی با ارتباط عملکردی بین نورون ها و آزاد نورون‌ها برای ایجاد مسیرهای عصبی، مدارهای عصبی و ایجاد شبکه عصبی به یکدیگر اتصال می‌یابند. کل این مدار توسط فرآیندانتقال عصبی هدایت می‌شود. جمجمه ازمغز، در برابر آسیب و ضربه محافظت می‌کند.

تفاوت مغز و دیگر اندام ها از نظر فلسفی 

از دیدگاه فلسفی چیزی که مغز را از دیگر اندام ها متفاوت میکند ،ایجاد ارتباط فیزیکی بین ذهن و بدن است .امروزه اطلاعات و دانستنی های  عمیقی درمورد کار هر یک از سلول های مغز وجود دارد .اما درک همکاری اما درک همکاری همزمان و روش عمل میلیون‌ها سلول مغزی با هم هنوز نیاز به پژوهش دارد.